Τετάρτη 18 Ιανουαρίου 2012

Μάγοι και γιατροσόφια στη παραδοσιακή Κύπρο

Κατά το παρελθόν, όταν υπήρχε έλλειψη σύγχρονων επιστημονικών ιατρικών μεθόδων, υπήρχαν  άνδρες ή γυναίκες που έκαναν το έργο της ιατρικής, και που μάλιστα ήταν και πιο αξιόπιστοι και από τους απόφοιτους από σύγχρονα εκπαιδευτήρια ιατρικής. 


Σε σχεδόν κάθε χωριό της Κύπρου, υπήρχαν αυτά τα άτομα που θεωρούνταν ειδικοί σε αυτό το επάγγελμα. 
Τα περισσότερα από αυτά τα άτομα ήταν άνδρες, αλλά μερικές φορές ήταν επίσης και γυναίκες. 
Αφού πίστευαν ότι οι πιο πολλές αρρώστιες είχαν προκληθεί από κακά πνεύματα, το θεωρούσαν απαραίτητο να γητεύουν τη φύση ως αντίδοτο.


Εάν κάποιος άνθρωπος είχε κάποια σωματική πάθηση, πήγαινε στον μάγο του χωριού του.Αν κάποιος άνθρωπος έπασχε από κάποια φοβία, ή αν είχε χλωμή χροιά και φαινόταν αδύναμος, πίστευαν ότι είχε τα κακά πνεύματα του φόβου μέσα του, και εάν δεν συμβουλεύονταν από τον μάγο, πίστευαν ότι θα αρρωστούσαν σοβαρά. 


Η μέθοδος που χρησιμοποιείτο για την αφαίρεση αυτής της κατάρας έχει ως εξής: 


Μια γυναίκα πήγαινε σε επτά διαφορετικά σπίτια και έπαιρνε μερικά φρύγανα από την αυλή του κάθε ένα από αυτά τα σπίτια, χωρίς να την προσέξει κανείς, και τα έπαιρνε στο σπίτι του μάγου, ο οποίος τα ανελάμβανε και τα άναβε για να καούν. Πάνω από τη φωτιά, έβαζε ένα επίπεδο σάτζι (μεταλλικό επίπεδο πάνω στην πυροστιά που συνήθως πάνω στο οποίο ψήνουν διάφορα είδη πίτες), και στη συνέχεια κρατώντας μία λεκάνη γεμάτη νερό και λίγο κασσίτερο (καλάϊν), έπαιρνε τον παθόντα από το χέρι, και τον οδηγούσε γύρω από την φωτιά. Καθώς έκανε τον γύρω της φωτιάς με τον ασθενή, ο μάγος ψιθύριζε ορισμένα μαγικά ιερά λόγια. Αφού είχαν κάνει τον γύρω της φωτιάς επτά φορές, ο ασθενής έπρεπε να πηδήξει πάνω από τη φωτιά και το σάτζι τρεις φορές. Στη συνέχεια ο μάγος έβαζε το κασσίτερο μέσα στο σάτζι, το οποίο έλιωνε και σχημάτιζε διαφορετικό σχήμα, και αυτό το σχήμα πίστευαν ότι αποτελούσε το αντικείμενο που είχε προκαλέσει το φόβο στον ασθενή. Αφού εμφανίζονταν αυτό το σχήμα, ο μάγος το έπαιρνε και το έριχνε μέσα στο νερό της λεκάνης που κρατούσε, και στη συνέχεια ζητούσε από τον ασθενή να τρέξει προς την πόρτα του σπιτιού. Ο ασθενής έτρεχε προς την πόρτα και με αυτό το τρόπο πίστευαν ότι το κακό πνεύμα του φόβου έφευγε από τον παθόντα. Του έβγαζαν τον φον όπως έλεγαν.


Εάν υπήρχε η υπόνοια ότι κάποιο θηλυκό σκυλί, ή γυναίκα είχε δρασκελίσει πάνω από κάποιο παιδί, η μητέρα έκανε κάθε δυνατή προσπάθεια για να πάρει το παιδί στον μάγο του χωριού , έτσι ώστε αυτός να λυτρώσει το παιδί από τα κακά πνεύματα. Η τεχνική για αυτό το πρόβλημα είχε ως εξής: Έβαζε ένα ταψί με νερό πάνω στη φωτιά για να ζεστάνει μέχρι να γίνει χλιαρό, και ξέντυνε το παιδί. Μετά έβαζε το κρανίο ενός σκύλου κάτω από ένα κόσκινο και κρατούσε το παιδί με το κεφάλι προς κάτω, πάνω από το κόσκινο.
 Ο μάγος ψιθύριζε μερικά λόγια που μόνο αυτός μπορούσε να ακούσει, και παράλληλα με αυτό, έβαζε νερό πάνω στο γυμνό παιδί. Αφού του έβαζε επτά κούπες γεμάτες νερό, έβαζε το παιδί να σταθεί και πάλι τα πόδια του, και έτσι το κακό πνεύμα πιστεύετο ότι ξεπλένονταν από το παιδί.
Για την αντιμετώπιση των πονοκεφάλων, έπαιρναν ένα φλιτζάνι ξίδι στο σπίτι του μάγου του χωριού λίγο πριν από τη δύση του ήλιου. Ο μάγος έπρεπε να λάβει το φλιτζάνι με το ξίδι έξω από το σπίτι του, και αφού έλεγε μερικά λόγια, φυσούσε τρεις φορές μέσα στο κύπελλο, έκανε το σημείο του Σταυρού, και έλεγε τα εξής: "Στο όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, όπως ο ήλιος τρέχει στη μάνα του, έτσι να τρέξει και το κακό μακριά από αυτόν τον άνθρωπο ". Στην Κύπρο τα παλιά τα χρόνια, πίστευαν ότι ο ήλιος πήγαινε στη μάνα του το βράδυ, για να ξεκουραστεί. Μετά έπαιρνε το ξίδι και έβαζε μέσα σε αυτό ένα κομμάτι ύφασμα με το οποίο άλειφε το κεφάλι του ασθενή.


Εάν κάποιο παιδί είχε την ιλαρά, έπαιρναν στον μάγο ένα κλαδί βαλανιδιάς και ένα κόκκινο νήμα όσο το σώμα του παιδιού. Ο μάγος τύλιγε το κόκκινο νήμα γύρω από το κλαδί και έλεγε: "Κόβω ένα καβάτζι (λεύκα), κόβω ένα δρυ (βαλανιδιά) στο όνομα του - όποιος ήταν ο ασθενής-και όσο γρήγορα ο ήλιος και τα αστέρια περιστρέφονται, όσο γρήγορα τρέχει ο Ιορδάνης Ποταμός, τόσο γρήγορα να περάσει το κακό από αυτό το παιδί". Ορισμένα από τα μεγαλύτερα ξύλα από το κλαδί τα έβαζε στη φωτιά στο τζάκι, ενώ τα υπόλοιπα τα έκαιγε, και αφού έπαιρνε τις στάχτες και τις περνούσε από ένα κόσκινο, τις έβαζε πάνω στο κορμί του παιδιού που νοσούσε.
Εάν κάποιος άνθρωπος υπέφερε από ίκτερο, έπρεπε να θεραπεύεται με τον ακόλουθο τρόπο. Ο μάγος πήγαινε στους κάμπους και ξερίζωνε ένα φυτό που ονομάζεται "μανδραγόρας" (mandragors vernalis) με τη μεγαλύτερη δυνατή προσοχή, έτσι ώστε όλες οι ρίζες του να παραμένουν στο φυτό, διότι πίστευαν ότι ακόμη και αν ένα μόνο μέρος της ρίζας έμενε στο έδαφος, η θεραπεία θα αποτύγχανε. 

Όμως, πριν να ξεριζώσει το φυτό, έκανε τρεις δοκιμές, και κάθε φορά έλεγε:
 " Στο όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, όπως ξεριζώνετε αυτός ο μανδραγόρας, έτσι και το κακό πνεύμα να ξεριζωθεί από αυτό τον άρρωστο. 
Μετά την πραγματοποίηση των δοκιμών, ξερίζωνε το φυτό με τη μέγιστη προσοχή, και αν ξεριζώνονταν με τον ποθητό τρόπο, έπαιρνε το φυτό στο σπίτι του ασθενούς, όπου ακόμη μια πρόσθετη τελετουργία λάμβανε χώρα. Τύλιγε ένα νήμα από μετάξι στο μήκος του ασθενούς γύρω από μερικά φύλλα του φυτού και στη συνέχεια τοποθετούσε το φυτό μέσα σε μια κατσαρόλα όπου είχαν τεθεί ούρα του ασθενούς, αφού είχαν συγκεντρωθεί πρώτα μέσα σε μια περίοδο από σαράντα μέρες. 
Μετά έκοβε τρεις βλαστούς από αυτό το φυτό και τους έβαζε μέσα σε καλό κρασί ψιθυρίζοντας μερικά λόγια τρεις φορές. Κατόπιν, αυτό το "γητεμένο φάρμακο" αφηνόταν εκτεθειμένο στα αστέρια, και ο ασθενής έπαιρνε τρεις σταγόνες κάθε πρωί και έτριβε με το ίδιο υγρό και το σώμα του. Αυτό το τρίψιμο έπρεπε να γίνει από τα πόδια προς το κεφάλι, έτσι ώστε τα κακά πνεύματα να περάσουν προς τα πάνω.


Όταν ένα άτομο είχε δυσκαμψία στους μυείς ή νευρικό κλονισμό, ένας από τους συγγενείς του ασθενή πήγαινε σε κάποιο μάγο ο οποίος ήταν φημισμένος. Αυτός ο μάγος είχε ένα βιβλίο και όταν διάβαζε από αυτό το βιβλίο, πιστεύετο ότι οι διάβολοι εμφανίζονταν κάτω από τις οδηγίες του. 
Όταν ο συγγενείς του έλεγε το όνομά του ασθενή, ο μάγος διάβαζε το βιβλίο του και στη συνέχεια έγραφε κάτι σε ένα μικρό κομμάτι χαρτιού, το οποίο δίπλωνε διαγώνια.
 Όριζε τότε ότι ο ασθενής θα πρέπει να το έχει πάνω του μέχρι να γίνει καλά. Αυτή η μέθοδος θεραπείας ονομαζόταν " έκαμεν του τα χαρτιά του".

Η έρευνα αυτή έγινε από τον Δρ. Δημήτρη Στυλιανού, MA, BD

Δεν υπάρχουν σχόλια: