ΓΙΑΤΡΟΣΟΦΙΑ

Τα «μυστικά» των παραδοσιακών μεθόδων που χρησιμοποιούντο στην 
περιοχή της Κισσάμου, για την παραγωγή διαφόρων προιόντων 
αναζήτησε μια ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου Κρήτης.


«Πραγματοποιήθηκαν αναλυτικές συνεντεύξεις με δεκάδες ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, οι οποίοι θυμούνταν τεχνικές για πολλά διαφορετικά προϊόντα: από αφεψήματα και φάρμακα, μέχρι φυσικές βαφές, λιπάσματα και κόλες»,

Ενδιαφέρον έχει η στάση της τοπικής κοινωνίας απέναντι στα μυστικά των παραδοσιακών μεθόδων. «Αυτές τις γνώσεις η νέα γενιά τις περιφρονεί, ενώ το δυστύχημα είναι ότι οι ίδιοι οι άνθρωποι που τις κατέχουν, νιώθουν σχεδόν… ντροπή. Σαν να είναι απόδειξη ενός χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου το γεγονός ότι γνωρίζουν τις ιδιότητες της χαρουπιάς, του μελισσόχορτου και της μυρτιάς. Πολλές φορές οι συνεντευξιαζόμενοι μας έλεγαν απαξιωτικές φράσεις όπως “αυτά είναι ανοησίες” ή “αυτά είναι ξεπερασμένα”»,

Για παράδειγμα, οι άνθρωποι γνώριζαν ότι αν τραυματιστείς στην ύπαιθρο, πρέπει να αναζητήσεις ιστό αράχνης για να σταματήσεις την αιμορραγία. 

Πράγματι, αποδείχθηκε ότι ο ιστός της αράχνης έχει αιμοστατικές ιδιότητες. 

Επίσης, οι παλιοί χρησιμοποιούσαν αιθέρια έλαια, όπως το φασκόμηλο, για την τόνωση της μνήμης. 

Σήμερα, οι φαρμακευτικές εταιρίες επικεντρώνουν σε αυτές ακριβώς τις ουσίες τις έρευνες για το Αλτσχάιμερ», σχολιάζει η βιολόγος.

Βασικό χαρακτηριστικό των παραδοσιακών μεθόδων ήταν ότι στηρίζονταν στην αρχή της αειφορίας, χωρίς καν να το αντιλαμβάνονται! «Ο λόγος είναι ότι χρησιμοποιούσαν το περιβάλλον με γνώμονα να υπάρχουν διαρκώς πόροι ώστε το σύστημα να είναι βιώσιμο. 

Αντιθέτως, στις μέρες μας έχουμε τη λογική της γρήγορης χρήσης και εξάντλησης του οικοσυστήματος», 

Γι’ αυτό άλλωστε, η ενδελεχής μελέτη αυτών των μεθόδων παρέχει επιχειρηματικές ιδέες για επένδυση στην έρευνα. «Εταιρίες από όλο τον κόσμο επενδύουν σε τέτοιου είδους έρευνες, 

Ανάμεσα τους ορισμένες είναι ελληνικές, ωστόσο θα μπορούσαν να δημιουργηθούν περισσότερες, αρκεί να υπάρχει το επιχειρηματικό δαιμόνιο. Η μία ανάγκη γεννά την άλλη και έτσι δημιουργούνται οι ιδέες», αναφέρει.

Δίνοντας ένα απλό παράδειγμα, αναφέρεται στις φυσικές βαφές. «Σήμερα τα υφάσματα από βιολογικό βαμβάκι κερδίζουν όλο και περισσότερη δημοτικότητα. Πώς, όμως, θα χρωματισθούν αυτά; Με χημικά χρώματα; Οι παραδοσιακές βαφές από ριζάρι, κατηφέ ή… σπανάκι μπορούν να δώσουν τη λύση», καταλήγει η ίδια.

Μερικά παραδείγματα από το πλούσιο υλικό που συγκέντρωσαν οι ερευνητές είναι τα εξής :

1. Ελιά : Ο κατσίγαρος, δηλαδή τα υπολείμματα του ελαιοτριβείου, χρησιμοποιούνταν για την απομάκρυνση των παρασίτων από το δέρμα των αιγοπροβάτων. Επίσης, δινόταν σαν φάρμακο σε δηλητηριάσεις και αποτελούσε το διαλυτικό μέσο για πολλά φαρμακευτικά παρασκευάσματα, όπως το κοκκινόλαδο ή το λιακονόλαδο.

2. Μέντα : Εκτός από αφέψημα που κάνει καλό στο στομάχι και ανακουφίζει από το κρυολόγημα, η μέντα έχει μια επιπλέον ιδιότητα: είναι εντομοαπωθητικό φυτό και χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση των καρπών.

3. Δυόσμος : Το αφέψημα δυόσμου προστατεύει το στομάχι και το αναπνευστικό, ενώ κατεβάζει το
ζάχαρο και την χοληστερίνη. Αυτό που λίγοι γνωρίζουν είναι ότι η τριβή του φύλλου στο δέρμα χρησιμοποιούνταν για την θεραπεία από τις μυρμηγκιές.

4. Σπανάκι : Πέρα από την κατανάλωσή του ως λαχανικό, χρησιμοποιούνταν στην βαφική για πράσινο χρώμα

5. Αράχνη : Ο ιστός της αράχνης χρησιμοποιούνταν για την διακοπή της αιμορραγίας σε τραύματα

6. Λιακόνι : Το λιακόνι είναι μία σαύρα που δαγκώνει με το στόμα ή τσιμπάει με την ουρά, όπου
φυλάσσεται το δηλητήριο. Θεωρείται δηλητηριώδες και η δαγκωνιά του θανατηφόρα. Ωστόσο, τοποθετώντας λιακόνι μέσα σε λάδι και αφήνοντάς το στον ήλιο, μέχρι την
διάλυση του ερπετού, οι άνθρωποι της Κίσσαμου παρασκεύαζαν το «λιακονόλαδο». Αυτό χρησιμοποιούνταν ως αντιβιοτικό σε πληγές και τραύματα και ως θεραπευτικό για το δάγκωμα λιακονιού.